Cái gì đến rồi vẫn sẽ phải đến tuy nhiên các ông chủ (Boss) thống trị ngành sản xuất âm nhạc sẽ không muốn những sản phẩm công nghệ của họ chế tạo ra trước đó chết một cách đột tử mà họ sẽ dần đưa ra các công nghệ mới, tối ưu hơn thay thế, các bước thay thế đó của họ sẽ không ào ào gây sốc cho các tín đồ yêu âm nhạc yêu công nghệ nhưng theo lộ trình có tính toán trước thì dù các tín đồ có độ bảo thủ đến mấy rồi cũng phải chấp nhận thay đổi.
Chủ đề VINHSTUDIO muốn đề cập đến hôm nay đó là sự tiện lợi, độ chính xác giữa đĩa Compact Disc (CD) và các file nhạc độ phân giải cao .
Trước tiên Vinhstudio đề cập đến thú chơi CD đầy chông gai của người yêu âm nhạc, không phải ai cũng có thể thỏa mãn được thú chơi và thú sưu tầm này vì trước tiên đó là 2 chữ kinh tế. Một đĩa CD có nhiều mức giá từ 1 USD cho đến hàng trăm USD không kể những CD mà các hãng không sản xuất nữa thậm chí lên đến 500 USD. Ngoài ra không phải bất cứ ai khi mua một Album CD về cũng đều nghe hoặc thích tất cả các bài nhạc trong đó, nhiều khi mua một CD cũng chỉ nghe hoặc thích được vài bài thậm chí có CD chỉ có một bài là hay.
Hãy tưởng tượng trong một buổi nghe nhạc mà cứ phải liên tục rời vị trí nghe để thay đĩa có phải là cảm giác thích thú không? Có hay không có lẽ cũng chẳng ai có thể khẳng định được vì thay đĩa cũng có thể là một thú vui của người này nhưng nó là sự khó chịu cho người khác, công bằng hơn để so sánh theo chủ quan ý của VINHSTUDIO chắc phần nhiều người nghe nhạc sẽ thích ngồi một chỗ nhưng vẫn thưởng thức được các nội dung khác nhau nhiều hơn những người thích trong lúc nghe nhạc phải đi lại nhiều.
Tiếp theo đó là việc mua đĩa CD ở thị trường châu Á, châu Âu hay châu Mỹ cũng sẽ có những rủi ro khác nhau, rủi ro được đề cập đến đó là tình trạng in đĩa giả tràn lan từ công nghệ của Trung Quốc, nếu cầm trên tay cùng 1 Album giả và Album thật chưa chắc ai đó đã nhận ra được, đã có nhiều người yêu âm nhạc tức điên lên vì khi bỏ tiền ra mua một Album đắt tiền, và mãi về sau khi có anh em bạn bè dùng phần mềm kiểm tra đã phát hiện ra đó là những CD kém chất lượng được ghi lại từ nguồn âm MP3.
Nhạc số - Nhạc số có độ phân giải cao Hi-Res 96K, 192K, 384K / 24Bit / 32Bit, các file nhạc số DSD được RIP từ đĩa SACD có tần số lấy mẫu cao hơn CD từ 64 đến thậm chí 512 lần, file nhạc MQA là xu hướng của rất nhiều người yêu âm thanh trong nước và quốc tế hướng đến, trước tiên bởi các điều ngược lại với CD đã đề cập ở phần trên.
Hãy hình dung một buổi tối khi bạn thảnh thơi và có nhu cầu thưởng thức âm nhạc và chỉ với một chiếc điện thoại thông minh ngồi vào vị trí nghe, cả thế giới âm nhạc với mọi thể loại sẽ được bạn chọn lựa trên màn hình cảm ứng rất trực quan. Các Album nhạc có hình bìa Album minh họa, các bài hát được thể hiện đầy đủ thông tin như tên bài, tên ca sỹ, tên nhạc sỹ sáng tác thậm chí là có cả lời bài hát để ta hát theo. Những thông tin trên ở trong những Album nhạc số được gọi là Tag, những thông tin này phụ thuộc vào người RIP, người biên soạn Album nếu họ là những người đặc biệt yêu âm nhạc họ sẽ điền đầy đủ mọi thông tin của Album đó trong khi họ RIP đĩa CD.
Một máy chủ âm nhạc hay còn được gọi là Music Server sẽ đáp ứng mọi nhu cầu cao nhất của người yêu âm nhạc. Music Server ngày càng được hoàn thiện từ việc sử dụng cho đến chất lượng, từ phân khúc trung bình đến phân khúc cao cấp (Hi-End). Ở phân khúc Hifi có những Music Server như của hãng Cambridge Audio, Wadia, Teac, ở phân khúc cao cấp Hi-end như DCS hoặc Aurender. Các Music Server gần như đáp ứng chơi mọi định dạng file nhạc phổ thông, một số Music Server giới hạn ở file DSD ví dụ như chỉ chơi được các file Native DSD64 mà không cho phép chơi các file lớn hơn như DSD128, DSD 256 hay DSD512.
Tìm hiểu sâu hơn về thuật ngữ Music Server đó là một thiết bị chơi các File nhạc được lưu trữ trên một ổ cứng, có thể là một ổ cứng nằm trong nó, hay ổ cứng nằm trong hệ thống mạng gia đình hay hơn nữa là nằm ở các nhà cung cấp nhạc số trả phí như Tidal, Spotifi...
Tất cả các bài hát được mã hóa theo các định dạng và lưu trữ sắp xếp khoa học sẽ tạo sự thuận lợi cho người sử dụng trong lúc thưởng thức ví dụ việc tìm tên một bài hát, tìm tên một ca sỹ hay một tác giả nào đó chỉ cần vào mục tìm kiếm đánh vài ký tự ABC... là đã có thể có được nội dung mong muốn điều này không hề dễ dàng khi ta chơi đĩa CD.
Ổ cứng do người dùng tự quản lý, tự RIP từ các nguồn CD gốc cũng là một thú chơi hay, nó sẽ khác với việc lên mạng lấy nội dung của người khác về thưởng thức. Xét ở yếu tố tâm lý khi ta tự tay làm ra 1 sản phẩm nó sẽ được chính ta quý trọng hơn là việc có sản phẩm đó dễ dàng như lấy ở trên các trang chia sẻ về, yếu tố quan trọng thứ 2 đó là ta hoàn toàn biết được nội dung chất lượng của Album CD do ta tự tay RIP, làm Tag chi tiết từng bài, Scan bìa CD ở độ phân giải cao.... tất cả những yếu tố này tạo thuận lợi cho việc tìm kiếm nội dung khi thưởng thức về sau và chắc chắn ta sẽ không rẻ rúm nhạc số như việc lên mạng sử dụng nhạc chùa.
Music Server còn có khả năng chơi nhạc qua mạng với việc đăng ký một nhà cung cấp nhạc số chất lượng cao như của Tidal hay Spotifi những hãng cung cấp này họ cho phép ta truy cập vào kho nhạc hàng triệu bài hát của họ với các File nhạc được cho là cao nhất, thậm chí những file đó đều là những bản gốc (Master Recorder) về lý thuyết file Master sẽ được ghi lại vào CD.
Đáng tiếc là hiện nay ở Việt Nam chúng ta vẫn chưa được sử dụng những dịch vụ này có lẽ do việc vi phạm bản quyền tràn lan nên họ chưa muốn hợp tác, cũng chính vì vậy mà mức độ lạc quan về việc sử dụng đĩa CD ở Việt Nam vẫn lớn hơn rất nhiều so với các nước phát triển.
Phía trên là những so sánh về tính tiện dụng giữa việc chơi nhạc số chất lượng cao với chơi đĩa CD, tiếp theo VINHSTUDIO sẽ đề cập đến mặt kỹ thuật, cơ cấu vận hành của 1 đầu đĩa CD và 1 Đầu DAC Music Server.
Về bản chất CD hay File nhạc số hoàn toàn là giống nhau về tính chất dữ liệu nó chỉ khác nhau ở việc lưu trữ.
Tín hiệu âm thanh được mã hóa trên CD và trên Ổ cứng là hoàn toàn giống nhau nhưng việc đọc dữ liệu đó ở 1 đầu CD và một DAC Music Server là khác nhau.
Đã có rất nhiều cuộc thử nghiệm của các chuyên gia âm nhạc thì kết luận của họ là file nhạc số chơi tốt hơn CD gốc nếu cùng chơi trên một thiết bị (D/A) giống nhau. Các File nhạc được RIP vào cùng 1 Music server sau đó cùng so sánh trên chính Music Server đó thì file nhạc RIP ổn định và đáng tin cậy hơn CD.
Fan hâm mộ của CD đương nhiên cho đó là điều nhảm nhí nhưng những điều nhảm nhí đó được giải thích trên cơ sở khoa học để chứng minh.
Trước tiên hãy để ý đến tiến trình đọc dữ liệu của một đĩa CD, nó sẽ phải sử dụng một mắt đọc Laser và một bộ mô tơ (bộ cơ) để cho chiếc CD quay ở vận tốc chừng 200-500 vòng/phút. Hệ thống sử lý dữ liệu bằng quang học qua mắt đọc Laser sẽ trực tiếp đọc dữ liệu ghi trên đĩa và nó phụ thuộc vào vòng quay, cụ thể hơn là phụ thuộc vào đồng hồ xung nhịp điều khiển vòng quay. Nhìn vào đó ta sẽ thấy được 2 yếu tố có thể dẫn đến sai số trong khi đọc dữ liệu của CD đó là mắt đọc và bộ cơ.
Việc RIP một đĩa CD sẽ do phần mềm đọc dữ liệu xử lý, phần mềm này sẽ đọc đi đọc lại dữ liệu nếu nó phát hiện sai số ở vị trí đọc và nó chỉ tiếp tục khi mọi dữ liệu đã được hoàn chỉnh không có sai số, dữ liệu chính xác sẽ được lưu trên ổ cứng . Việc lưu dữ liệu không có sai số thì việc đọc lại dữ liệu chuyển về bộ chuyển đổi D/A cũng sẽ chuẩn tuyệt đối. Quá trình đọc dữ liệu trên ổ cứng ổn định hơn nhiều so với việc mắt đọc Laser bị tác động bởi rung lắc của bộ cơ và nếu mắt đọc laser kém thì việc sửa lỗi trong khi đọc là gần như không thể.
Các nhà khoa học còn chứng minh thêm bản thân đĩa quang đặc biệt là các lỗ được đốt trên bề mặt khi ghi ở các phôi đĩa kém cũng có những tác động không tốt bằng ổ cứng hoạt động trong môi trường chân không.
Các cuộc thử nghiệm của các chuyên gia âm thanh cho thấy nếu cùng 1 CD được RIP phát trên một Music Server với 1 đầu CD tiêu chuẩn có cùng bộ chuyển đổi D/A giống nhau thì chất âm trên Music Server sẽ mượt mà hơn, âm hình rộng hơn, giải cao chi tiết mịn hơn, cường độ tín hiệu khỏe hơn, tổng thể đó là chất lượng âm nhạc thuyết phục hơn.
Kết luận: Nếu ta đầu tư vào nhạc số một cách kỹ lướng & tỉ mỷ thì nhạc số sẽ đem lại cho ta nhiều điều thực sự ngỡ ngàng và nó sẽ là xu hướng tất yếu của tương lai không xa.
Vinhstudio