Sự khác biệt nào giữa dây Loa và dây dẫn điện ?

Để ý các cuộc tranh luận trên các diễn đàn âm thanh & mạng xã hội ta thấy có những cuộc tranh luận so sánh dây loa này với dây loa kia, thậm chí mang cả dây điện Trần Phú ra để so sánh đế làm dây loa, thường thì có 2 phe bảo vệ chính kiến của mình, phe thì dây loa phải đắt tiền mới hay , phe thì dây loa đắt cũng chẳng hơn dây điện Trần Phú là bao.

Đúng là nhìn nhiều loại đây cáp điện được bện lõi đồng trông cũng chả khác gì dây loa mà thậm chí dây điện còn có nhiều chức năng hơn dây loa nhưng chắc chắn chúng vẫn có nhiều điểm khác biệt cần phải bàn luận.

Trước tiên phải làm rõ nhiệm vụ của 2 loại dây, dây điện được thiết kế cho dòng điện áp cao, trong khi dây loa chủ yếu để xử lý dòng điện áp thấp.

Vinhstudio sẽ làm sáng tỏ 1 số thông tin về dây loa & dây điện, điểm giống và khác nhau cũng như chức năng của chúng.

>>> Tham khảo: Dac Cambridge Audio

Dây loa có thể làm dây điện được không? 

Dây loa và dây điện có thể sử dụng chung để kết nối điện, tuy nhiên nếu ta sử dụng dây loa cho việc dẫn điện nên chọn các vật tiêu hao điện có dòng thấp như cảm biến an ninh, chuông cửa, đèn cảnh quan.... dây loa dẫn điện rất tốt vì nó được làm bằng đồng nhưng nó chỉ có thể mang được dòng điện áp thấp. Ngược lại thì dây điện đa năng hơn và chịu được các thiết bị ăn dòng lớn hay các loại loa lớn.
 

Một số đặc tính kỹ thuật của dây dẫn: 

Dây điện và dây loa được phân loại giống nhau là cùng 1 nhóm dây dẫn, sử dụng thông số AWG viết tắt của Ameriacan Wire Gauge. Dây dày hơn sẽ có số AWG thấp hơn và ngược lại. Cho nên có thể thấy dây có thông số 4AWWG dày hơn dây 18AWG.

AWG đề cập đến đường kính của dây dẫn cho nên khi ta nhìn vào dây đồng sử dụng sợi bện trong dây loa sẽ nhận thấy những dây có số đo AWG thấp nhưng rõ ràng là dày hơn dây có số đo cao.

Điện trở của dây loa và dây điện sử dụng máy đo để đo dòng, chắc chắn là dây dày hơn sẽ cho phép tải dòng lớn hơn do đó có ít điện trở hơn, ngược lại dây mỏng thì điện trở lớn cho nên hạn chế dòng di chuyển của dòng điện.

Hãy lấy ví dụ như bạn tưới cây bằng 1 chiếc vòi hoa sen có đục lỗ nhỏ ngay cả khi áp lực nước rất mạnh thì nước vẫn gặp lực cản là lỗ nhỏ không thể mang được nhiều nước ra ngoài, ngược lại nếu các lỗ đục to lên thì khối lượng nước tính theo cùng thời gian sẽ phun ra được nhiều hơn. Chính vì vậy nếu dây loa có độ dày phù hợp để dòng điện có thể chạy qua dễ dàng thì vẫn có thể dùng dây loa thay cho dây điện.

Độ dài của dây: 

Khi dùng dây loa thay cho dây điện ta phải để ý đến chiều dài của dây, nếu phải chạy 1 đoạn dây dài thì sợi dây cần phải dày hơn, dây loa quá mỏng sẽ không chuyển được dòng điện nuôi các thiết bị vì dây mỏng gặp nhiều lực cản hơn chính là trở kháng sẽ không đủ dòng nuôi thiết bị sinh ra chập cháy.

Yếu tố điện áp:

Điện áp mà dây loa chịu tải sẽ phụ thuộc vào đầu ra của bộ khuếch đại (Amplifier), bộ khuếch đại 100W cung cấp năng lượng cho loa 8 ohm sẽ không tạo ra điện áp quá 30 volt. Dây loa có lõi được bện nên dễ dàng uốn cong phù hợp việc đi dây ở các góc hẹp.

Cực điện:

Dây loa cũng như dây điện đều có dây dẫn điện âm và điện dương để tạo ra 1 mạch điện hoàn chỉnh để dẫn dòng điện đi từ Amplifier đến Loa. Một số dây loa có vỏ cách điện bằng vật liệu trong nên có thể nhìn thấy dây dẫn bên trong, một số dây thì phân biệt màu khác nhau cho nên ta sẽ không thể nhầm lẫn khi đấu các cực với nhau đảm bảo sợi dương bên Ampli sẽ nối sang cực dương của Loa, màu đỏ thường đánh dấu để ta biết đó là cực dương còn đen là cực âm.

Tầm quan trọng của vật liệu dẫn điện trong dây loa: 

Khi tranh luận về dây loa và dây điện 1 trong những điều bạn cần đề cập đến là độ dẫn điện của dây dẫn, dây bện (đan hay tết) sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất của dây loa khi được sử dụng làm dât diện, dây loa sẽ được làm từ các vật liệu dẫn khác nhau thường là vật liệu đồng nguyên chất đạt độ sạch đến 99,99%.

Những vật liệu dây dẫn thường được làm trong dây loa là:

Đồng là vật liệu được đa số các hãng sản xuất dây loa sử dụng vì tính kinh tế và có điện trở thấp, yếu điểm của đồng là dễ bị oxy hóa nên sẽ cần trang bị lớp bao bọc và lớp vỏ cách điện - cách nhiệt thật tốt. Khi tiếp xúc trong không khí đông nguyên chất phản ứng tạo ra oxit đồng bao phủ bề mặt tiếp xúc sẽ là rào cản giữa cáp và bộ khuếch đại (Amplifier) do đó có thể gây ra yếu kết nối. Bạc có điện trở kém hơn 1 chút so với đồng nghĩa là dây mỏng hơn vẫn sẽ có điện trở thấp hơn tuy nhiên có thể đoán rằng vì sao nhà sản xuất không sử dụng do tính kinh tế không được như đồng, dây đồng có thể dày hơn bạc nhưng giá thành vật liệu vẫn rẻ hơn. Vàng không bị oxy hóa nên nó có thể được sử dụng ở các đầu nối như jack cắm RCA hay các loại Jack đầu vào ở Ampli hay CD Player, vàng có điện trở cao hơn đồng và bạc nên hiếm khi được sử dụng để sản xuất dây loa. Độ tinh khiết của vật liệu sẽ là yếu tố mang đến chất lượng âm thanh hiệu suất cao nhất. 

Có thể sử dụng dây điện làm dây loa được không ? 

Cũng giống như dây loa ta có thể dùng dây điện để đấu từ bộ khuếch đại đến loa, tuy nhiên trước khi sử dụng dây điện làm dây loa chúng ta cũng cần cân nhắc 1 số yếu tố kỹ thuật.

Ta có thể sử dụng các sợi dây điện có nhiều sợi đồng được đan bện vào nhau, tuyệt đối không nên sử dụng dây đồng lõi đặc không chỉ cứng mà có thể còn gây ra 1 số trục trặc cho Ampli và loa.
 

Tại sao chúng ta không nên hoán đổi dây loa và dây điện: 

Dây Loa ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh bạn nhận được từ Loa, Bạn có thể lấy dây điện thay cho dây loa cho hệ thống âm thanh xem phim trong nhà nhưng khi bạn dùng dây điện thay cho dây loa ở hệ thống âm thanh Stereo nghe nhạc chắc chắn hiệu ứng âm thanh sẽ bị thay đổi tiêu cực.

KINH NGIỆM: Không để dây loa và dây chuyển tải điện đi song song sát cạnh nhau !

Những vấn đề gặp phải khi lấy dây loa thay cho dây điện:

Dây loa được thiết kế để mang dòng điện áp thấp mặc dù có thể chuyển tải dòng điện nhưng cũng chỉ nên sử dụng các thiết bị ăn dòng ít như bóng đèn LED công suất thấp và nói chung không phù hợp với các thiết bị cần nhiều điện để hoạt động.

Một số dây loa sử dụng sợi có pha Nhôm, nhôm có xu hướng nóng lên rất nhanh khi tiếp xúc dòng điện cao, cho nên trước khi có ý định lấy dây loa thay cho dây điện cần chú ý phải là loại dây đồng nguyên chất hay dây nhôm bọc đồng.

Dây Loa không thích hợp đi dây trong tường vì yếu tố cách điện không đảm bảo như dây điện cho nên dễ gây ra chập cháy hỏa hoạn.

Dây loa có thể gây ra giật điện không ?

Dây loa thường không được nhà sản xuất bổ sung thêm các chất chống cháy ở vỏ dây mà chủ yếu tập trung ở vật liệu chống nhiễu cho nên nếu dùng dây loa cho các thiết bị ăn dòng điện rủi ro sẽ cao hơn nhiều so với dùng dây điện.

Dây loa nếu khi Ampli đang chuyển dòng lớn cho loa lớn sờ vào ruột của dây vẫn có thể gây giật điện nhẹ mặc dù mức độ rủi ro không như điện nhưng chúng ta vẫn nên cẩn thận.

Vật liệu cách điện có quan trọng trong dây dẫn không ?

Dây loa tất cả đều có lớp cách điện, một số dây loa có 2 lớp cách điện, lớp cách điện đóng vai trò rất quan trọng với dây loa vì nó ngăn chặn sự ăn mòn do tiếp xúc với hơi ẩm và oxy, dây dẫn rất dễ bị oxy hóa đặc biệt là dây đồng và nhôm, dây loa đi trong tường cần tối thiểu là dây có cách điện kép để tránh nhiễu tần số đặc biệt là đi cạnh dây dẫn điện.

Những điều cần chú ý khi sử dụng dây loa

- Dây loa không nên chắp nối vì chắp nối sẽ ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh.

- Không nên dùng dây loa dài quá, chỉ nên đúng chiều dài từ loa đến Amplifier.

- Không nên nối dây loa quá dài và gập hay cuộn lại 

- Cố gắng để dây loa xa dây dẫn điện tối thiểu 40cm, tránh đi dây loa trong tường, dây Loa gần dây điện sẽ thu tiếng ồn nhiễu từ dòng điện làm ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh.